بیروت: قیام های بهار عربی تقریباً یک دهه قدمت دارد و وخیم است اما اعتراضات سال گذشته در چهار کشور جدید نشان داد که روح شورش هایی که 2011 را روشن کرد هنوز زنده است.
آصف بیات ، کارشناس انقلاب ها در جهان عرب گفت: “ظهور موج 2019 خیزش ها در الجزایر ، سودان ، لبنان و عراق نشان داد که بهار عربی نمرد.”
“این کار در سایر کشورهای منطقه با کارنامه فعالیت جمعی تا حدودی مشابه ادامه یافت.”
کشورهای درگیر با آخرین شورش ها ابتدا در حاشیه ایستاده بودند زیرا طغیان قیام در سال 2011 تونس ، مصر ، سوریه ، لیبی و یمن را گرفتار کرده بود.
اما در سال 2019 آنها خواستار پایان دادن به همان بی ثباتی اقتصادی منطقه ای ، فساد و حاکمیت بی پاسخ بودند که سالها قبل به اعتراضات عرب دامن زد.
آرشین ادیب مقدم ، از دانشکده مطالعات شرقی و آفریقایی در لندن ، گفت: “محرکان اصلی بهار عربی … همچنان زیر سطح سیاست های عربی به حباب خود ادامه می دهند.”
نویسنده کتاب “درباره شورش های عرب و انقلاب ایران: قدرت و مقاومت امروز” گفت: “سال 2011 به ثمر نشست 2019 و 2019 در موج جدیدی از اعتراضات ادغام می شوند.”
با وجود موجی از تظاهرات که در ژانویه به دلیل افزایش قیمت مواد غذایی آغاز شد ، خاطرات مربوط به جنگ داخلی الجزایر در سالهای 1992 تا 2002 بسیاری از مردم را با احتیاط فرا گرفته بود.
زکی هاناچه ، یک فعال 33 ساله ، گفت: آسیب دیدگی جنگ داخلی “مانع از بیرون آمدن الجزایری ها در خیابان ها شد”.
“ما با شور و شوق اعتراضات در تونس ، مصر ، سوریه را دنبال کردیم ، اما ترسیده بودیم.”
در 22 فوریه سال گذشته ، ترس جای خود را به خشم و عصبانیت داد زیرا برنامه های رئیس جمهور عبدالعزیز بوتفلیکا برای کاندیداتوری برای پنجمین دوره پس از 20 سال قدرت تظاهرات در شهرهای مهم را برانگیخت.
این قیام ، که بعداً به جنبش اعتراضی هیراک معروف شد ، بازتاب مقاومت در برابر نوع دیکتاتوریهای دیرینه بود که نزدیک به یک دهه پیش باعث اعتراض در مصر و تونس شد.
هاناچه گفت: “ما از بهار عربی آموختیم.”
ارتش الجزایر مانند همتایان خود در تونس و مصر پشتیبانی خود از این رژیم را پس گرفت و باعث استعفا بوتفلیکا در 2 آوریل 2019 شد.
لحظه سرخوشی پیروزی های ابتدایی سال 2011 را بازتاب می داد ، اما فعالان این بار با احتیاط بیشتری رفتار می کردند.
حتی پس از تأیید استعفای بوتفلیکا ، اعتراضات هفتگی همچنان ادامه داشت و هدف اصلی آن اصلاح کلی سیستم سیاسی بود که از زمان استقلال الجزایر در سال 1962 برقرار بوده است.
فقط در مارس سال جاری بود که هیراک به دلیل فاصله اجتماعی مورد نیاز همه گیر ویروس کرونا ، تظاهرات را به حالت تعلیق درآورد.
هاناچی گفت ، یکی از مهمترین درسهای بهار عربی از سوریه بود ، جایی که یک قیام مسالمت آمیز در ابتدا به یکی از کشنده ترین درگیری های قرن 21 تبدیل شد.
هاناچه گفت: “ما فهمیدیم كه تنها گزینه صلح آمیز بودن جنبش است.”
“انقلاب ما مدت طولانی به طول انجامید زیرا ما در صلح باقی ماندیم.”
زمانی که اعتراضات عربها شروع به سرنگونی رژیمهای ظاهراً شکست ناپذیر مانند دومینو کرد ، حمله آمریکا به مدت طولانی عراق را از شر صدام دیکتاتور پاک کرده بود.
علی عبدالخالق ، فعال و روزنامه نگار 34 ساله گفت: “ما خیزش های بهار عربی را فرصتی برای نجات دموکراسی در عراق دیدیم.”
وی درباره اشغال تحت رهبری آمریکا گفت: “ما با زور از یک رژیم بد خارج شده بودیم.”
در فوریه 2011 ، عبدالخالق به ایجاد گروه معترض “جوانان فوریه” کمک کرد که برای محکوم کردن دولت وقت نوری المالکی ، که با فساد همراه بود ، تجمعات هفتگی را در میدان تحریر بغداد ترتیب می داد.
مردم گفتند: “مردم خواستار اصلاح رژیم هستند” ، کوتاه آمدند و خواستار سرنگونی کل رهبری نشدند.
این جنبش پس از چند ماه دوباره برگشت. عبدالخالق گفت ، اما فوریه 2011 ، نقطه عطفی بود.
وی گفت: “خشم عراقی ها به راه افتاد و مردم دانستند كه فضای اعتراض وجود دارد.”
تقریباً هر سال دیگر تظاهرات اعتراضی آغاز شد ، اما سرانجام خشم در اکتبر 2019 جنجال کرد.
شورش سراسری بی سابقه ای که خواستار اصلاح اساسی سیاسی بود ، دولت نخست وزیر وقت عادل عبدالمهدی را مجبور به استعفا کرد.
همه گیری ویروس کرونا و سرکوب خشونت آمیز که منجر به کشته شدن نزدیک به 600 نفر از تظاهرکنندگان شد ، جنبش را به کلی از بین برد.
با این وجود عبدالخالق استدلال می کند که “محرک هایی که می توانند یک انقلاب یا قیام جدید ایجاد کنند هنوز هم باقی مانده اند.”
“تهدید برای رهبری سیاسی … هنوز پابرجاست.”
محمد العمر ، یک فعال 37 ساله ، گفت: ظهور بهار عربی در سال 2011 جرقه انقلابی در سودان روشن کرد.
وی به خبرگزاری فرانسه گفت: “در آن زمان ، گروه های تحت فشار جوانان شروع به تشکیل و سازماندهی اعتراضات کوچک و پراکنده کردند.”
با این حال عمر البشیر ، که از سال 1989 کشور را هدایت می کرد ، کنترل محکم خود را حفظ کرد و مخالفت های رسمی چند پاره شد.
عمر گفت روشن ترین نشانه “تأثیر خیزش های بهار عربی” در کشورش در سال 2013 بود.
خارطوم یارانه های بنزین را برداشته و منجر به افزایش سرسام آور قیمت ها و مردم به خیابان ها می شود و شور انقلابی در زیر سطح سودان را نشان می دهد.
وی گفت: “دایره مخالفت با رژیم درحال گسترش است.”
اعتراضات پنج سال بعد به دلیل افزایش قیمت مواد غذایی دوباره آغاز شد و تا سال 2019 ادامه یافت.
در 11 آوریل 2019 ، ارتش اعلام کرد بشیر را در حصر خانگی قرار داده است.
رهبران نظامی و اعتراضی “اعلامیه قانون اساسی” را در ماه آگوست امضا کردند و یک شورای حاکمیت برای تقسیم قدرت قبل از گذار به حکومت غیرنظامی تشکیل شد.
عمر گفت: “جنبش سودان بسیار سازمان یافته تر از شورش های بهار عربی بود.”
این فعال که به دلیل نقش خود در اعتراضاتی که بشیر را سرنگون کرد به زندان افتاد ، نقش اتحادیه های کارگری حرفه ای سودان را در هدایت جنبش خیابانی به سمت تغییر تحسین کرد.
وی به “اصرار آنها برای حفظ ماهیت صلح آمیز جنبش علی رغم تلاش سرویس های امنیتی برای کشاندن آنها به خشونت” اشاره کرد.
عماد بزي ، فعال لبناني و كارشناس دفاع ، از سال 1998 به دنبال تغييرات سياسي است.
وی گفت ، قیام های بهار عربی به جنبش او دامن زد.
این پیرمرد 37 ساله به خبرگزاری فرانسه گفت: “آنها به ما امید دادند.”
یک سیستم حکمرانی که نفوذ را بر اساس خط اعتراف تقسیم می کند ، یک طبقه سیاسی موروثی را که عمدتا متشکل از جنگ سالاران جنگ داخلی لبنان در سالهای 1975 تا 1990 است ، در قدرت حفظ کرده است.
باززی گفت: “وقتی دیدم که در تونس و مصر تغییراتی در حال وقوع است ، فکر کردم: چرا این اتفاق در لبنان نیز نمی افتد؟”
در فوریه 2011 ، باززی بیکار سازماندهی اولین سری از اعتراضات را با الهام از قیام های تونس و مصر آغاز کرد ، اما در مقایسه با آن کم رنگ شد.
جنبش در عرض یک ماه بدون تغییر زیاد تحقق یافت ، اما بززی گفت که این زمینه را برای یک رنسانس مردمی در دهه بعد ایجاد کرد و منجر به موجی از اعتراضات در سال 2015 به دلیل بحران مدیریت زباله شد.
این در اکتبر سال 2019 به اوج خود رسید ، زمانی که تصمیم دولت برای مالیات دادن به تماس WhatsApp باعث ایجاد یک جنبش بی سابقه در سراسر کشور شد که خواستار حذف عمده نخبگان حاکم بود.
این جنبش تمام طبقه سیاسی را هدف گرفت و دولت نخست وزیر وقت سعد حریری را مجبور به خم شدن در مقابل فشارهای خیابان کرد.
یک سال پس از آن ، رهبران سیاسی مورد هدف قیام 2019 همچنان در قدرت باقی مانده و به نظر می رسد حریری به عنوان نخست وزیر بازگشت.
اما ، برای باززی ، این قسمت فصل سوم یک روند انقلابی را نشان می دهد که از سال 2011 آغاز شده و تا امروز ادامه دارد.
وی گفت: “این یک چیز مداوم است.”
“امواج یکی پس از دیگری می آیند و همه به هم متصل می شوند.”
آصف بیات ، کارشناس انقلاب ها در جهان عرب گفت: “ظهور موج 2019 خیزش ها در الجزایر ، سودان ، لبنان و عراق نشان داد که بهار عربی نمرد.”
“این کار در سایر کشورهای منطقه با کارنامه فعالیت جمعی تا حدودی مشابه ادامه یافت.”
کشورهای درگیر با آخرین شورش ها ابتدا در حاشیه ایستاده بودند زیرا طغیان قیام در سال 2011 تونس ، مصر ، سوریه ، لیبی و یمن را گرفتار کرده بود.
اما در سال 2019 آنها خواستار پایان دادن به همان بی ثباتی اقتصادی منطقه ای ، فساد و حاکمیت بی پاسخ بودند که سالها قبل به اعتراضات عرب دامن زد.
آرشین ادیب مقدم ، از دانشکده مطالعات شرقی و آفریقایی در لندن ، گفت: “محرکان اصلی بهار عربی … همچنان زیر سطح سیاست های عربی به حباب خود ادامه می دهند.”
نویسنده کتاب “درباره شورش های عرب و انقلاب ایران: قدرت و مقاومت امروز” گفت: “سال 2011 به ثمر نشست 2019 و 2019 در موج جدیدی از اعتراضات ادغام می شوند.”
با وجود موجی از تظاهرات که در ژانویه به دلیل افزایش قیمت مواد غذایی آغاز شد ، خاطرات مربوط به جنگ داخلی الجزایر در سالهای 1992 تا 2002 بسیاری از مردم را با احتیاط فرا گرفته بود.
زکی هاناچه ، یک فعال 33 ساله ، گفت: آسیب دیدگی جنگ داخلی “مانع از بیرون آمدن الجزایری ها در خیابان ها شد”.
“ما با شور و شوق اعتراضات در تونس ، مصر ، سوریه را دنبال کردیم ، اما ترسیده بودیم.”
در 22 فوریه سال گذشته ، ترس جای خود را به خشم و عصبانیت داد زیرا برنامه های رئیس جمهور عبدالعزیز بوتفلیکا برای کاندیداتوری برای پنجمین دوره پس از 20 سال قدرت تظاهرات در شهرهای مهم را برانگیخت.
این قیام ، که بعداً به جنبش اعتراضی هیراک معروف شد ، بازتاب مقاومت در برابر نوع دیکتاتوریهای دیرینه بود که نزدیک به یک دهه پیش باعث اعتراض در مصر و تونس شد.
هاناچه گفت: “ما از بهار عربی آموختیم.”
ارتش الجزایر مانند همتایان خود در تونس و مصر پشتیبانی خود از این رژیم را پس گرفت و باعث استعفا بوتفلیکا در 2 آوریل 2019 شد.
لحظه سرخوشی پیروزی های ابتدایی سال 2011 را بازتاب می داد ، اما فعالان این بار با احتیاط بیشتری رفتار می کردند.
حتی پس از تأیید استعفای بوتفلیکا ، اعتراضات هفتگی همچنان ادامه داشت و هدف اصلی آن اصلاح کلی سیستم سیاسی بود که از زمان استقلال الجزایر در سال 1962 برقرار بوده است.
فقط در مارس سال جاری بود که هیراک به دلیل فاصله اجتماعی مورد نیاز همه گیر ویروس کرونا ، تظاهرات را به حالت تعلیق درآورد.
هاناچی گفت ، یکی از مهمترین درسهای بهار عربی از سوریه بود ، جایی که یک قیام مسالمت آمیز در ابتدا به یکی از کشنده ترین درگیری های قرن 21 تبدیل شد.
هاناچه گفت: “ما فهمیدیم كه تنها گزینه صلح آمیز بودن جنبش است.”
“انقلاب ما مدت طولانی به طول انجامید زیرا ما در صلح باقی ماندیم.”
زمانی که اعتراضات عربها شروع به سرنگونی رژیمهای ظاهراً شکست ناپذیر مانند دومینو کرد ، حمله آمریکا به مدت طولانی عراق را از شر صدام دیکتاتور پاک کرده بود.
علی عبدالخالق ، فعال و روزنامه نگار 34 ساله گفت: “ما خیزش های بهار عربی را فرصتی برای نجات دموکراسی در عراق دیدیم.”
وی درباره اشغال تحت رهبری آمریکا گفت: “ما با زور از یک رژیم بد خارج شده بودیم.”
در فوریه 2011 ، عبدالخالق به ایجاد گروه معترض “جوانان فوریه” کمک کرد که برای محکوم کردن دولت وقت نوری المالکی ، که با فساد همراه بود ، تجمعات هفتگی را در میدان تحریر بغداد ترتیب می داد.
مردم گفتند: “مردم خواستار اصلاح رژیم هستند” ، کوتاه آمدند و خواستار سرنگونی کل رهبری نشدند.
این جنبش پس از چند ماه دوباره برگشت. عبدالخالق گفت ، اما فوریه 2011 ، نقطه عطفی بود.
وی گفت: “خشم عراقی ها به راه افتاد و مردم دانستند كه فضای اعتراض وجود دارد.”
تقریباً هر سال دیگر تظاهرات اعتراضی آغاز شد ، اما سرانجام خشم در اکتبر 2019 جنجال کرد.
شورش سراسری بی سابقه ای که خواستار اصلاح اساسی سیاسی بود ، دولت نخست وزیر وقت عادل عبدالمهدی را مجبور به استعفا کرد.
همه گیری ویروس کرونا و سرکوب خشونت آمیز که منجر به کشته شدن نزدیک به 600 نفر از تظاهرکنندگان شد ، جنبش را به کلی از بین برد.
با این وجود عبدالخالق استدلال می کند که “محرک هایی که می توانند یک انقلاب یا قیام جدید ایجاد کنند هنوز هم باقی مانده اند.”
“تهدید برای رهبری سیاسی … هنوز پابرجاست.”
محمد العمر ، یک فعال 37 ساله ، گفت: ظهور بهار عربی در سال 2011 جرقه انقلابی در سودان روشن کرد.
وی به خبرگزاری فرانسه گفت: “در آن زمان ، گروه های تحت فشار جوانان شروع به تشکیل و سازماندهی اعتراضات کوچک و پراکنده کردند.”
با این حال عمر البشیر ، که از سال 1989 کشور را هدایت می کرد ، کنترل محکم خود را حفظ کرد و مخالفت های رسمی چند پاره شد.
عمر گفت روشن ترین نشانه “تأثیر خیزش های بهار عربی” در کشورش در سال 2013 بود.
خارطوم یارانه های بنزین را برداشته و منجر به افزایش سرسام آور قیمت ها و مردم به خیابان ها می شود و شور انقلابی در زیر سطح سودان را نشان می دهد.
وی گفت: “دایره مخالفت با رژیم درحال گسترش است.”
اعتراضات پنج سال بعد به دلیل افزایش قیمت مواد غذایی دوباره آغاز شد و تا سال 2019 ادامه یافت.
در 11 آوریل 2019 ، ارتش اعلام کرد بشیر را در حصر خانگی قرار داده است.
رهبران نظامی و اعتراضی “اعلامیه قانون اساسی” را در ماه آگوست امضا کردند و یک شورای حاکمیت برای تقسیم قدرت قبل از گذار به حکومت غیرنظامی تشکیل شد.
عمر گفت: “جنبش سودان بسیار سازمان یافته تر از شورش های بهار عربی بود.”
این فعال که به دلیل نقش خود در اعتراضاتی که بشیر را سرنگون کرد به زندان افتاد ، نقش اتحادیه های کارگری حرفه ای سودان را در هدایت جنبش خیابانی به سمت تغییر تحسین کرد.
وی به “اصرار آنها برای حفظ ماهیت صلح آمیز جنبش علی رغم تلاش سرویس های امنیتی برای کشاندن آنها به خشونت” اشاره کرد.
عماد بزي ، فعال لبناني و كارشناس دفاع ، از سال 1998 به دنبال تغييرات سياسي است.
وی گفت ، قیام های بهار عربی به جنبش او دامن زد.
این پیرمرد 37 ساله به خبرگزاری فرانسه گفت: “آنها به ما امید دادند.”
یک سیستم حکمرانی که نفوذ را بر اساس خط اعتراف تقسیم می کند ، یک طبقه سیاسی موروثی را که عمدتا متشکل از جنگ سالاران جنگ داخلی لبنان در سالهای 1975 تا 1990 است ، در قدرت حفظ کرده است.
باززی گفت: “وقتی دیدم که در تونس و مصر تغییراتی در حال وقوع است ، فکر کردم: چرا این اتفاق در لبنان نیز نمی افتد؟”
در فوریه 2011 ، باززی بیکار سازماندهی اولین سری از اعتراضات را با الهام از قیام های تونس و مصر آغاز کرد ، اما در مقایسه با آن کم رنگ شد.
جنبش در عرض یک ماه بدون تغییر زیاد تحقق یافت ، اما بززی گفت که این زمینه را برای یک رنسانس مردمی در دهه بعد ایجاد کرد و منجر به موجی از اعتراضات در سال 2015 به دلیل بحران مدیریت زباله شد.
این در اکتبر سال 2019 به اوج خود رسید ، زمانی که تصمیم دولت برای مالیات دادن به تماس WhatsApp باعث ایجاد یک جنبش بی سابقه در سراسر کشور شد که خواستار حذف عمده نخبگان حاکم بود.
این جنبش تمام طبقه سیاسی را هدف گرفت و دولت نخست وزیر وقت سعد حریری را مجبور به خم شدن در مقابل فشارهای خیابان کرد.
یک سال پس از آن ، رهبران سیاسی مورد هدف قیام 2019 همچنان در قدرت باقی مانده و به نظر می رسد حریری به عنوان نخست وزیر بازگشت.
اما ، برای باززی ، این قسمت فصل سوم یک روند انقلابی را نشان می دهد که از سال 2011 آغاز شده و تا امروز ادامه دارد.
وی گفت: “این یک چیز مداوم است.”
“امواج یکی پس از دیگری می آیند و همه به هم متصل می شوند.”
